کد مطلب:36537 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:222

شیوه تحقیق توام با صفای دل و استعانت از خداوند











اما شیوه ی دوم برای كسانی است كه به این مشی قانع نشده اند و آن را نمی پسندند. چنین افرادی برای ادامه مسیر تحقیق، یك شرط دشوار لازم دارند و آن عبارت از تصفیه دل و استعانت از خداوند است. در اینجا امیرالمومنین (ع) اصل وجود خدا را مفروض گرفته اند. زیرا این امر نزد پیشینیان- حتی كسانی كه بت پرست بودند- مسلم بود:

فان ابت نفسك ان تقبل ذلك دون ان تعلم كما علموا فلیكن طلبك ذلك بتفهم و تعلم، لا بتورط الشبهات و علو الخصومات:

اگر نخواستی به سنت پیشینیان اقتدا و اكتفا كنی، پس از سر تفهم و تعلم به طلب حقیقت برو، نه با غوطه ور شدن در شبهات و افراط در خصومتها

و ابدا قبل نظرك فی ذلك با الاستعانه بالهك و الرغبه الیه فی توفیقك و ترك كل شائبه او لجتك فی شبهه، او اسلمتك الی ضلاله:

قبل از هر چیز در این مسیر از خداوند مدد بخواه و توفیق بطلب و هر آنچه تو را به شبهه می افكند و یا به ضلالتی گرفتار می آورد، رها كن

فاذا ایقنت ان قد صفا قلبك فخشع و تم رایك فاجتمع. و كان همك فی ذلك هما واحدا فانظر فیما فسرت لك.)

[صفحه 51]

وقتی یقین كردی كه دل تو صافی و خاضع در برابر حق گردیده و ذهنت از تشویش به درآمده و آرای پراكنده ذهن تو را مشغول نمی دارد و هم تو فقط بر یافتن هدایت منحصر گردیده است، پس در آن هنگام بازگرد و بار دیگر درباره ی آنچه برایت روشن ساخته ام، تفكر كن

و ان انت لم یجتمع لك ما تحب من نفسك و فراغ نظرك و فكرك فاعلم انك انما تخبط العشواء و تتورط الظلماء:

ولی اگر آنچه دوست داری (یعنی فراغت فكری و روحی) برای تو حاصل نیامد، پس بدان كه مانند شتران كور از این سو بدان سو می روی و پا در تاریكی می نهی (یعنی هنوز امكان تحقیق و تعلم برایت فراهم نشده و هنوز مرد راه نیستی).

و لیس طالب الدین من خبط او خلط و الامساك عن ذلك امثل:

و طالب دین كسی نیست كه اهل خبط و خلط باشد، حق را به باطل بیامیزد و راه را تشخیص ندهد. چنین كسی را بهتر آن است كه دست از پژوهش بردارد.


صفحه 51.